Geschreven door: Enrico van Kessel

Introductie: Rond het jaar 300 na Christus ontdekken de Polynesiërs duizenden eilanden in de Grote Oceaan door waaghalzerige zeiltochten. Gedreven door avontuurslust en overbevolking zeilen ze met eenvoudige catamarans, tongiaki genaamd, naar het ongewisse. De spelers treden in de voetsporen van de Polynesiërs en proberen steeds nieuwe gebieden te ontdekken. De speler die aan het einde op de meeste en beste eilanden is terechtgekomen, wint het spel.

Voorbereiding: Iedere speler kiest een kleur en krijgt 15 boten. Het starteiland Tonga wordt midden op tafel gelegd. De overige eilandkaarten en waterkaarten worden door elkaar geschud en in een gedekte stapel neergelegd. De jongste speler is de startspeler. Beginnend met de startspeler plaatsen de spelers om beurten een boot op een van de vrije plaatsen op een strand naar keuze. Hierbij mogen er op ieder van de 6 stranden maximaal 2 boten staan. Vervolgens wordt op dezelfde wijze nog een tweede boot geplaatst. Dit mag echter niet op hetzelfde strand gezet worden als de eerste boot.

een eilandkaart en een waterkaart

Een spelbeurt: Aan het begin van je spelbeurt mag je je vloot die op een eilandkaart naar keuze staat, verdubbelen met je boten die je nog in voorraad hebt. Is je voorraad niet groot genoeg, dan kun je minder boten inzetten. Zijn er minder vrije plaatsen op het strand, dan heb je pech en mag je maximaal het aantal vrije plaatsen bezetten. Is na het verdubbelen van je vloot geen van de stranden op deze eilandkaart vol, dan eindigt je beurt.

Is één of meerdere stranden wel vol, dan vaart de vloot vanuit alle volle stranden uit in de richting van één van de aanlegsteigers die aan deze stranden grenzen. Grenzen er meerdere aanlegsteigers aan het strand, dan mag je kiezen welke kant je op gaat. Zijn er meerdere stranden vol, dan mag je kiezen vanuit welk strand je eerst uitvaart. Als er nog geen eiland- of waterkaart aan de steiger grenst, dan wordt er eerst een opengedraaid van de gedekte stapel. Deze kaart wordt met het rode symbool aangesloten op de steiger. Daarna kijk je of je de oversteek kunt maken. Dit is afhankelijk van de vloot die vanaf het strand vertrekt én de kaart die opengedraaid is. Als er een eilandkaart opengedraaid is, dan lukt de oversteek altijd. Is er een waterkaart opengedraaid, dan moet het aantal verschillende kleuren boten minimaal gelijk zijn aan het getal op het spoor van de waterkaart. Is dit het geval, dan wordt er nog een kaart omgedraaid en aangesloten en wordt wederom gekeken of de oversteek lukt. Dit gaat net zolang door totdat er òf een eilandkaart wordt opengedraaid en aangesloten (de oversteek is geslaagd) òf er een waterkaart wordt opengedraaid waarbij de oversteek mislukt. Als de oversteek mislukt vergaan alle boten die de oversteek waagden en worden ze teruggelegd in de voorraad van de spelers.

Bij een geslaagde oversteek worden de boten op de vrije plaatsen van het nieuwe eiland gelegd. De actieve speler mag bepalen welke boot op welk strand komt te liggen. De boten die eventueel al op het eiland waren, moet je op dezelfde plaats laten liggen. Bovendien moet je er rekening mee houden dat er op ieder strand minimaal één boot geplaatst moet worden, mits er voldoende boten zijn overgevaren. Zijn er meer boten overgevaren dan er ligplaatsen zijn, dan worden de resterende boten teruggelegd in de voorraad. Het is mogelijk dat er op het nieuwe eiland nu wederom één of meerdere stranden vol zijn. Ook deze boten varen dan uit. Je gaat net zo lang door met uitvaren en eventueel omdraaien van kaarten totdat er geen enkel strand meer vol is. Dan eindigt je beurt.

Als er aan het begin van je beurt op een eiland alleen maar boten van jezelf staan, dan kun je ervoor kiezen om er een koningseiland van te maken. Je mag deze beurt geen vloot verdubbelen en haalt alle boten van het eiland en plaatst er één voor terug op het masker in het midden. Op dit eiland mag de rest van het spel niemand meer komen, ook jijzelf niet! Het eiland telt voor jou echter wel mee bij de score aan het einde van het spel.
 

spelsituatie

Het einde: Het spel eindigt zodra de laatste eilandkaart of waterkaart wordt omgedraaid. De beurt van de actieve speler wordt nog afgemaakt. Is de laatste kaart een eilandkaart, dan zijn de boten nog op het eiland aangekomen. Is de laatste kaart een waterkaart, dan zijn de boten nog onderweg en staan ze niet op een eiland! De spelers tellen vervolgens de waarden op van alle eilanden waarop ze met minimaal één boot staan. Degene met de meeste punten wint het spel.

Waardering: Voor liefhebbers van spellen met een behoorlijke geluksfactor, kan ik Tongiaki zeker aanbevelen. Aanvankelijk heb je het idee dat je een redelijke invloed op het spelverloop hebt. Naarmate het spel vordert, merk je echter dat je steeds afhankelijker wordt van wat je tegenstanders doen. Bovendien is het slagen van een oversteek sterk afhankelijk van de kaarten die gedraaid worden. Je eigen invloed op het spel is slechts gering. Door de beperkte speelduur is het echter wel een luchtig tussendoortje voor meer tactische spelers. Aardig.

Opmerking Enrico: Het spelmateriaal ziet er leuk uit en is van goede kwaliteit. Als er veel boten op het strand liggen is het echter soms lastig om te zien of er nog plaats is. Het was praktischer geweest als de ligplaatsen een iets afwijkende kleur hadden gehad. Verder zijn er regelmatig aanlegsteigers over de ligplaatsen heen getekend. Als deze ligplaats bezet is, is het lastig om te zien welke kant je op kunt varen. De inlay in de doos loopt onderaan schuin toe. Hierdoor passen de eilandkaarten net niet in 2 stapels naast elkaar en komen ze schuin te liggen.

Volgens de doos is het spel ook geschikt voor 2 of 3 spelers. In de praktijk komt het er echter op neer dat veel pogingen om over te steken zullen mislukken, omdat op de helft van de waterkaarten een 3 of een 4 staat. Het spel verzandt naar mijn mening dan in een variant op 'mens-erger-je-niet', waarbij je je tegenstanders zoveel mogelijk probeert te pesten en er zelf voor zult proberen te zorgen dat je juist niet gaat oversteken.

De Nederlandse vertaling van het spel is door Spelmagazijn verzorgd. Deze Nederlandse uitvoering zal in 2004 door PS Games worden uitgebracht. Het spel was trouwens eerder op Brettspielwelt te spelen dan op het echte bordspel. Daar werd het spel in korte tijd erg populair.

Op Boardgame Geek staat een variant voor 2 spelers genoemd, die de ontwerper heeft aangedragen. Eigenlijk zijn het 2 varianten, die je afzonderlijk of in combinatie kunt gebruiken:

1) Verstekelingen
Voordat het spel begint kies je vier stranden op Tonga en zet op elk van deze stranden een boot van elk van de vier niet-meespelende kleuren. Daarna begint het spel normaal.

2) Inboorlingen
Neem 15 boten van de niet-meespelende kleuren (bijvoorbeeld 4 blauwe, rode en groene en 3 gele) en zet ze in een rij in willekeurige volgorde. Elke keer als een eiland wordt ontdekt mag de speler die aan de beurt is de eerste boot uit de rij nemen en deze ergens op het eiland zetten. Daarna gaat het landen op normale wijze verder.

Een andere mogelijkheid voor 2 spelers is ieder met twee kleuren te spelen en in je eerste beurt met de ene kleur te spelen en in je volgende beurt met de andere. Je moet uiteraard winnen met één van je kleuren. 

Strategie: Als je een geslaagde oversteek gemaakt hebt, probeer dan zoveel mogelijk boten van één tegenstander op een klein strand te zetten. De kans wordt daardoor groter dat een oversteek van deze speler mislukt.

Kom je alleen te staan op een eiland met een hoge waarde, dan kan het nuttig zijn om hier een koningseiland van te maken. Bij eilanden met een lage waarde is het meestal niet interessant, omdat je deze beurt de verdubbeling mist. 

Links:

• Schmidt Spiele

• Tongiaki online

• FunAgain postorder

• Spellink  (in een nieuw venster) voor andere recensies over Tongiaki.

Naar overzicht van spelbeschrijvingen

Met dank aan Enrico voor de beschrijving en de afbeeldingen